Ödem Nedir ve Nasıl Anlaşılır?

Ödem; vücuttaki dokularda normalde bulunması gereken miktardan daha fazla sıvı birikmesidir. Deride ve diğer dokularda, hücrelerin arasında kalan mesafede, sıvı birikmesi olması durumunda, ödem ortaya çıkar. Yer çekiminin de etkisiyle, vücutta ödemin en çok görüldüğü alanlar, bacaklar, ayaklar, kollar ve ellerdir. Vücudun genelinde de, ödem oluşumu görülebilir. Genellikle hareketsiz bir yaşam tarzı, kullanılan ilaçlar, kalp, karaciğer ve böbrek hastalıkları sonucunda vücudun farklı bölgelerinde ödem oluşumu görülür. Ödemin anlaşılabilmesi için alanında uzman bir hekime başvurmak gerekir. Hasta öyküsünü dinleyen hekimler, hastaları muayene ederek, ödem şikâyetini tespit edebilir.

Yazımızın devamında ödem hakkında detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz. Ödem tanı ve tedavisi için bizimle iletişime geçebilir ve Dr. Arzu Akgül’den randevu alabilirsiniz.

Ödem Neden Olur?

Vücudumuzda bulunan kılcal damarlardan sızan sıvılar, ödeme neden olur. Bu kılcal damarlar, küçük boyutlu kan damarlarıdır. İçerilerinden sızan sıvı, damarın çevresinde bulunan dokularda birikmeye başlar. Bu alanda fazla sıvı birikiminin olması sonucunda, ödem meydana gelir. Hareketsiz bir yaşam tarzı, uzun süre oturmak veya yatmak gibi nedenlerle ödem oluşabilir. Ayrıca, tuz da vücuttaki sıvıları tutar. Fazla tuzlu beslenme sonucunda da, sıvı birikimi ve ödem ortaya çıkabilir. Regl döneminde ve hamilelikte yaşanan hormonal değişimler de, ödeme neden olabilir. Bunun yanı sıra, kullanılan bazı ilaçların (nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar, steroidler, östrojen, bazı diyabet ilaçları..) ödeme sebebiyet verdiği bilinmektedir.

Ödem, bir dizi ciddi hastalığın belirtisi olarak da açığa çıkabilir. Bu hastalıklar;

• Konjestif kalp yetmezliği,
• Karaciğer sirozu,
• Böbrek hastalığı,
• Uzun süreli protein eksikliği
• Bacaktaki damarlarda hasar (varis ),
• Lenfatik sistemde hasar,
• Hipotiroidi olarak sıralanabilir.

Böbrek hastalığı bulunan kişilerde, böreklerin kanı filtreleme görevi yeterince çalışmadığı için vücuttan idrarla atılması gereken sıvı, vücutta kalarak ödeme neden olabilmektedir. Ayrıca, böbreklerinde hasar bulunan hastalarda da, kanı filtrelemede görevli olan glomerüller hasar aldığında, nefrotik sendrom ortaya çıkabilir. Bu durum sonucunda, kandaki protein seviyeleri düşerek, dokularda sıvı birikimine neden olur.

Ödem Nasıl Anlaşılır?

Vücuttaki dokularda sıvı birikimi olması sonucunda ortaya çıkan ödemin, hastalarda yol açtığı belirti ve şikâyetler bulunur. Bu belirti ve şikâyetlerden başlıcaları;

• Özellikle el, kol, bacak ve ayaklarda, cildin altında ortaya çıkan şişlikler,
• Deride gerginlik olması ve parlak bir görüntü oluşması,
• Cildin şişlik olan bölümlerinde birkaç saniye bastırıldığında, çukurluk ortaya çıkması,
• Karın büyüklüğünde artma,
• Nefes darlığı ve nefes alma güçlüğü,
• Göğüs ağrısı olarak sıralanabilir.

Bu tür belirti ve şikâyetleri bulunan hastaların, daha ileri tetkik ve testler için doktora başvurmaları gerekir. Alanında uzman hekimler, hastaları muayene ederek, gerekli gördükleri testlere yönlendirirler. Bu sırada, hastanın öyküsü ve hastada görülen şikâyetlerin belirlenmesi çok önemlidir. Gerekli görüldüğü durumlarda hastalar, röntgen, ultrason veya EKO ile görüntülemeye yönlendirilebilirler. Ayrıca, ödeme neden olan faktörlerin tespit edilmesi için kan ve idrar testlerine başvurmak da gerekebilir.

Ödem Tedavisi Nasıl Yapılır?

Ödem tedavisi, hastada görülen şikâyetlere ve ödeme neden olan faktörlere bağlı olarak gerçekleştirilir. Hafif düzeyli, altında ciddi bir hastalık bulunmayan ödemler, genellikle kendiliğinden geçer. Kullanılan ilaçların yan etkisi ile ödem görülen hastalarda, ilaçlarda değişiklik yapılabilir. Hareketsiz yaşam tarzı, uzun süreli oturma ve yatma nedeniyle ödem oluşan hastalar, daha hareketli bir yaşam tarzına yönlendirilebilir.

Şiddetli ödemi bulunan ve ciddi şikâyetler görülen hastalarda ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçlar, vücutta biriken fazla sıvının, idrarla birlikte atılmasını sağlar. Dozlarının doktor tarafından ayarlanması gerekir. Ödeme neden olan temel faktörün tespit ve tedavi edilmediği vakalarda, ilaçların etkisi geçici olacaktır. Bu nedenle, hastada ödeme neden olan faktörlerin tespiti, ödem tedavisi için oldukça önemlid